Τι αλλάζει στον ρόλο του HR Manager και τι μπορεί να μάθει μέσα από τη Γνωσιακή Συμπεριφορική προσέγγιση για να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις;
Τα καθήκοντα ενός HR Manager Ελλάδα είναι πλέον πολύ περισσότερα από την εύρεση προσωπικού και την διαχείριση των πληρωμών και των αδειών. Ο συγκεκριμένος ρόλος γίνεται πιο σύνθετος και πιο καίριος στη συνοχή και την απόδοση μιας εταιρίας. Απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση της δυναμικής των ανθρωπίνων πόρων, έχοντας ως κύριο στόχο την ενίσχυση της μέγιστης παραγωγικότητας σε ατομικό αλλά και συλλογικό επίπεδο, με τη χρήση όλων των διαθέσιμων εργαλείων και πόρων.
Με γνώμονα την πολύτιμη διαφορετικότητα των εργαζομένων, ο HR Manager καλείται τόσο να ενισχύσει επιδέξια την προσωπική εμπλοκή της ομάδας όσο και να διαχειριστεί τους διαθέσιμους περιβαλλοντικούς πόρους προς το εταιρικό όφελος, καθιστώντας ευέλικτους και βιώσιμους στόχους που τροφοδοτούν την παραγωγή αλλά και την προσωπική δέσμευση του ανθρωπίνου δυναμικού σε μια ισορροπημένη αναλογία.
Φεύγοντας από μια νοοτροπία εξειδίκευσης σε έναν μόνο τομέα και ανοίγοντας το επάγγελμα σε μια προσέγγιση πιο σύνθετη και απαρτιωτική ίσως ο ρόλος του HR Manager να ακούγεται αρκετά χαοτικός και αόριστος, ωστόσο αν κοιτάξουμε λίγο πιο κοντά οι στόχοι αλλά και τα εργαλεία επίτευξης αυτών είναι παραπάνω από σαφή και συγκεκριμένα. Αν μπορούμε να συμπεριλάβουμε τον ρόλο ενός σύγχρονου HR Manager σε μια φράση θα ήταν σίγουρα αυτή:
Η Διαχείριση Ανθρωπίνου Δυναμικού είναι η ικανότητα να αναγνωρίζεις τις ατομικές δεξιότητες των εργαζομένων και να τις διοχετεύεις επιδέξια στην υπηρεσία της ομάδας, υπηρετώντας ένα κοινό στόχο, η επίτευξη του οποίου θα τροφοδοτήσει το εταιρικό όραμα, χωρίς να παραγκωνίζει την προσωπική εξέλιξη του κάθε συνεργάτη, με ευελιξία συνεχούς αναπροσαρμογής σε μια βιώσιμη αναλογία μικρόκοσμου και μακρόκοσμου.
Αναλογιζόμενη το σύνολο των δεξιοτήτων που καλείται να έχει σήμερα ένας HR Manager θα τόνιζα τη σπουδαιότητα της συνεχιζόμενης εξέλιξης και κατάρτισης του ίδιου σε προσωπικές δεξιότητες (soft skills) όπως αυτές εφαρμόζονται στην Γνωσιακή Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία. Η συγκεκριμένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση στοχεύει κυρίως στην ψυχοεκπαίδευση του ενδιαφερόμενου στις μεταγνωσικές δεξιότητες ενός ατόμου ή μιας ομάδας. Όταν ένας HR Manager αποσαφηνίσει τους τρόπους που λειτουργεί μια ομάδα ανθρώπων και τα εργαλεία καθοδήγησης αυτής, θα είναι και σε θέση να ρυθμίζει τις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες και προκλήσεις. Ας δούμε κάποιες από τις δεξιότητες που είναι άκρως απαραίτητες για μια άρτια διαχείριση ανθρωπίνου δυναμικού σε ένα σύγχρονο εταιρικό περιβάλλον.
Ενεργή ακρόαση
Η ικανότητα να ακούμε δεν είναι ταλέντο είναι μια δεξιότητα που μαθαίνεται και εξελίσσεται με την εξάσκηση προσφέροντας αμέτρητα οφέλη και στον ακροατή αλλά και στον ομιλητή. Το να στρέψεις την πλήρη προσοχή σου στο άτομο που μιλάει και να μην σκέφτεσαι παράλληλα και κάτι άλλο είναι αρκετά απαιτητικό όταν όλα γύρο κοχλάζουν μανιασσμένα, ωστόσο ένα από τα χαρακτηριστικά ενός καλού HR Manager είναι η ικανότητα να ακούει εις βάθος τι είναι αυτό που του εκφράζει ο συνεργάτης του εκείνη τη στιγμή. Ύστερα καλείται να αποσαφηνίσει ποιο είναι και αν υπάρχει κεντρικό αίτημα. Τέλος να δρομολογήσει την πληροφορία κατά πως της αρμόζει. Αυτό μπορεί να σημαίνει πως αν είναι σημαντική την κρατάμε αν όχι την πετάμε. Έχει σημασία όμως να γίνει σαφές το γεγονός πως η πληροφορία εισακούστηκε και να επικοινωνηθεί άμεσα ο τρόπος που αξιολογήθηκε.
Ενσυναίσθηση
Δεν χρειάζεται κάποια εξωπραγματική ικανότητα για να ακούσει ένας HR Manager τον συνεργάτη του με ενσυναίσθηση. Η ιδιότητα αυτή απαιτεί, πέρα από το να στρέψεις την πλήρη προσοχή σου στον ομιλητή και την ικανότητα να «μπεις στα παπούτσια του άλλου». Τι είναι αυτό που πραγματικά ζητάει ή αναφέρει το άτομο που μιλάει; Είναι μόνο αυτό ή υπάρχει και κάποια άλλη πληροφορία που μένει στο παρασκήνιο; Πόσο σημαντικό ή επείγον είναι αυτό που συζητείται; Πόσο συναισθηματικά φορτισμένο είναι αυτό που συζητείται; Το μεγαλύτερο μέρος της επικοινωνίας είναι κρυμμένο στις εκφράσεις του προσώπου και τη στάση του σώματος και μόνο μέσα από την ενσυναίσθηση μπορεί να γίνει η αποκωδικοποίηση της πληροφορίας ως σύνολο. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εξασκείστε την δεξιότητα αυτή μέσω Γνωσιακών Συμπεριφορικών τεχνικών.
Ξεκάθαρα όρια
Το γεγονός πως ο HR Manager είναι το κεντρικό σημείο αναφοράς δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν διαβαθμίσεις και κανόνες που κρατούν το εργασιακό περιβάλλον σε τάξη και λειτουργικότητα. Κατά την περίοδο προσαρμογής κάποιου σε μια νέα θέση εργασίας πρέπει μεταξύ άλλων να δοθούν και οι εσωτερικοί κανονισμοί (code of conduct) και να συζητηθεί επαρκώς τόσο η διαδικασία επικοινωνίας μεταξύ ατόμων, ομάδων και τμημάτων εσωτερικά, τόσο και η επικοινωνία με εξωτερικούς συνεργάτες και πελάτες. Η αποσαφήνιση των ρόλων, των αρμοδιοτήτων και των όποιων άλλων διαδικασιών είναι επίσης ένα σημαντικό πλαίσιο ορίων με το οποίο χρειάζεται να εξοικειωθούν οι συνεργάτες σας από νωρίς. Όσο πιο ξεκάθαροι είναι οι μηχανισμοί λειτουργίας ενός εργασιακού περιβάλλοντος τόσο πιο ασφαλής θα αισθάνεται ο εργαζόμενος, κάτι που μόνο θετικά θα καθρεπτιστεί στην δημιουργικότητα και την παραγωγικότητά του.
Κανάλια έκφρασης – ενημέρωσης
Μέσα από τον εσωτερικό κανονισμό είτε μέσα από κάποια άλλη μορφή ενημέρωσης, θα πρέπει να είναι σαφές πως διαχέεται η πληροφορία μέσα στην επιχείρηση που εργάζεται κάποιος. Έχει παρέλθει ο καιρός που οι εργαζόμενοι ήταν ερμητικά κλειστοί στο δικό τους τμήμα και με τα βίας τύχαινε να μάθουν με τι ασχολούνται οι συνάδελφοι στο διπλανό γραφείο. Καθώς η διατμηματική επικοινωνία αυξάνει κατακόρυφα τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και βελτιώνει τη συνεργασία όλο και πιο πολλές εταιρίες εγκαθιδρύουν κοινές συναντήσεις πληροφόρησης, ανταλλαγών τεχνογνωσίας και αφιερώνουν χρόνο σε διατμηματικά brain storming πάνω σε συγκεκριμένες θεματικές. Φροντίστε να είναι σαφές το πρόγραμμα τέτοιων συναντήσεων για να υπάρχει ο χρόνος κατάλληλης προετοιμασίας από την πλευρά των εργαζομένων.
Επίλυση συγκρούσεων
Όταν δημιουργείται μια οποιουδήποτε είδους ένταση στο χώρο εργασίας είναι πολύ συχνό το φαινόμενο οι HR Managers να στρουθοκαμηλίζουν αγνοώντας το συμβάν ή εάν η ένταση περιλαμβάνει τους ίδιους να χρησιμοποιούν την «εξουσία» προς επίλυση αυτής. Κανένας από τους δύο τρόπους δεν θα βοηθήσει μακροπρόθεσμα την ομάδα και το αίσθημα ασφάλειας θα αρχίσει να κλονίζεται όχι μόνο ανάμεσα στους άμεσα εμπλεκόμενους αλλά και ανάμεσα στους ευρύτερους συνεργάτες. Η επίλυση του θέματος μπορεί να έρθει με διάφορους τρόπους, από την υπενθύμιση των εσωτερικών κανόνων μέχρι την απομάκρυνση συνεργατών που βάζουν σε κίνδυνο την ισορροπία του όλου οικοδομήματος. Είναι από τα πιο καίρια ζητήματα που πρέπει με δεξιοτεχνία να διαχειριστεί ένα HR Manager για να μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια, τη συνοχή και την πρόοδο σε έναν επαγγελματικό χώρο. Οι δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων είναι από τους κεντρικούς στόχους ψυχοεκπαίδευσης στη Γνωσιακή Συμπεριφορική σχολή.
Αναγνώριση – επιβράβευση
Για να επαναληφθεί μια πράξη θα πρέπει το υποκείμενο να αντλήσει κάποιο προσωπικό όφελος από αυτήν, λέει η Γνωσιακή Συμπεριφορική σχολή και βασίζει πάνω σε αυτό το θεμέλιο μια ολόκληρη σχολή ψυχοθεραπέιας. Ακούγεται αρκετά απλό και αυτονόητο ωστόσο στην πράξη ίσως δεν είναι αρκετά σαφές. Ξεκινώντας από την μεγάλη κατηγορία των εργαζομένων που ξεπερνούν κατά πολύ τους στόχους και είναι αναμενόμενο να επιβραβευτούν υλικά για αυτή τους την κατάκτηση μέχρι τις ομάδες ή τα άτομα που χωρίς το υλικό κίνητρο πηγαίνουν τα καθήκοντά τους ένα βήμα παρακάτω γιατί αγαπούν αυτό που κάνουν ή λόγο χαρακτήρα αποζητούν συνεχώς την εξέλιξη. Όποιος και να είναι ο λόγος ο εντοπισμός αυτών των στοιχείων είναι από τα κύρια μελήματα ενός επαγγελματία HR Manager που θα αναγνωρίσει και θα επιβραβεύσει την όποια πρωτοβουλία ανεξάρτητα από το μέγεθος αυτής. Δεν χρειάζεται να καταναλωθεί ενέργεια η χρόνος γιατί πολλές φορές ένα «Πολύ ωραίο αυτό που έκανες» ειπωμένο ειλικρινά αρκεί για να γεμίσει μελλοντικά κίνητρα τον συνεργάτη σας. Φυσικά υπάρχουν περιπτώσεις που ένα «Μπράβο» είναι το ελάχιστο που μπορεί να ειπωθεί … εκφράστε κατά περίπτωση και δώστε τα εύσημα σε όλα τα συμμετέχοντα μέλη, λεκτικά και υλικά.
Ενίσχυση πρωτοβουλίας
Η πρωτοβουλία δεν είναι απλά μια λέξη, είναι ένα state of mind κρυμμένο ανάμεσα στο «αυτό είναι σωστό» και το «αυτό είναι λάθος». Εκεί ανάμεσα κρύβονται κι άλλες λέξεις όπως η καινοτομία, η δημιουργία, η εξέλιξη, η προσαρμοστικότητα, η συμπερίληψη και η βιωσιμότητα. Τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί να εκφραστεί σε έναν εργασιακό χώρο εάν παραμένει σφηνωμένο ανάμεσα σε απαρχαιωμένους οδηγούς και δυσκοίλιους HR Managers. Ο σπόρος της πρωτοβουλίας είναι η εμπιστοσύνη στις δυνατότητες των συνεργατών, του καθένα στον τομέα του αλλά και διαγώνια. Ενισχύστε την ανταλλαγή ιδεών, την διερεύνηση νέων τεχνικών, τον προσωπικό προβληματισμό και προσεγγίστε το ανθρώπινο δυναμικό σας σύμφωνα με τα ατομικά ταλέντα και τις δεξιότητες του καθένα ξεχωριστά. Οι σχέσεις εμπιστοσύνης και ενίσχυσης κινήτρου είναι από τα πιο κεντρικά σημεία της Γνωσιακής Συμπεριφορικής σχολής.
Συνεχιζόμενη κατάρτιση
Η προσωπική και η επαγγελματική εξέλιξη των συνεργατών σας φυσικά είναι πρώτιστος δική τους υπόθεση ωστόσο μέσα από το ρόλο σας υποστηρίξτε άμεσα και έμμεσα όλους όσους ενδιαφέρονται να το κάνουν. Αναζητήστε, προτείνετε και διοργανώστε εκπαιδευτικά προγράμματα είτε μέσα είτε έξω από τον εργασιακό σας χώρο. Οι θεματικές μπορεί να αφορούν τον κάθε τομέα ξεχωριστά όπως η εκπαίδευση στις νέες τεχνολογίες για παράδειγμα, αλλά μπορεί να απευθύνονται και σε όλη την ομάδα όπως οι εκπαιδεύσεις σε τεχνικές μη βίαιης επικοινωνίας. Όπως εσείς καλύτερα γνωρίζεται ο εγκέφαλός μας είναι ένας μυς που όσο δεν γυμνάζεται αυτοματοποιείται και ατροφεί. Φροντίστε λοιπόν για την δημιουργική εκγύμναση των συνεργατών σας, γιατί είναι κάτι που θα γυμνάσει και εσάς.
Αυτά είναι μερικά από τα στοιχεία ενός ατελείωτου καταλόγου δεξιοτήτων που μπορεί κανείς να μάθει μέσα από τη Γνωσιακή Συμπεριφορική προσέγγιση και να τα εφαρμόσει σε ένα εργασιακό περιβάλλον μέσα από την πρακτική ενός HR Manager. Άλλες δεξιότητες μπορεί να αφορούν την ανάληψη ευθυνών, τη διαχείριση του στρες, την ομαδική λήψη αποφάσεων και πολλά άλλα. Ωστόσο εάν έχετε επιλέξει να ασκήσετε ένα τέτοιο επάγγελμα μην ξεχνάτε τα τρία βασικά συστατικά ενός επιτυχημένου HR Manager:
Εάν δεν γνωρίζεις ρώτα
Να παρατηρείς και να μαθαίνεις
Η απάντηση σε όλα είναι «ο άνθρωπος»